Trưng cầu dân ý ở Hy Lạp và chủ nghĩa tài chính tân tự do (neoliberalism)

Thủ tướng Hy Lạp Tsipras và những người ủng hộ

Tác giả: Pepe Escobar
Nguồn: Sputnik News
Dịch bởi Dấu Hiệu Thời Đại

Thủ tướng Alexis Tsipras cho phép người dân Hy Lạp quyết định số phận của chính họ thông qua một cuộc trưng cầu dân ý dân chủ. Chỉ như vậy thôi cũng đủ để đẩy Bộ Ba - Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), Ủy ban Châu Âu (EC) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) - đến cực điểm cơn thịnh nộ. Đó là tất cả những gì bạn cần để hiểu về bản chất thực sự của “giấc mơ” Liên minh Châu Âu.

Dĩ nhiên, Tsipras đã đúng. Ông phải yêu cầu trưng cầu dân ý vì Bộ Ba đã trao “tối hậu thư đối với nền dân chủ Hy Lạp và người dân Hy Lạp”. Thật vậy, “một tối hậu thư mâu thuẫn với các nguyên tắc và giá trị nền tảng của châu Âu”.

Nhưng tại sao? Bởi vì hệ thống các tổ chức chính trị - kinh tế châu Âu mà bề ngoài có vẻ rất tinh vi, chuyên nghiệp ấy phải đưa ra một quyết định chính trị nghiêm trọng, và do sự tham lam và thiếu năng lực của họ, họ đã không làm được điều đó.

Ít nhất giờ đây các công dân châu Âu bắt đầu có được ý niệm về kẻ thù thực sự của họ là ai: những tổ chức không minh bạch vẫn được cho là đại diện cho họ.

Gói cứu trợ dành cho Hy Lạp cho tới nay là 240 tỷ euro (mà thực chất phần lớn dùng để giải cứu cho các ngân hàng Đức và Pháp) đã khiến cả một nền kinh tế quốc gia suy giảm 25%; dẫn đến thất nghiệp lan rộng và đói nghèo tăng vọt lên mức chưa từng thấy. Và đối với các tổ chức châu Âu - cộng với IMF - chưa hề bao giờ có kế hoạch B. Nó luôn luôn là theo cách thắt lưng buộc bụng của họ - một dạng khủng bố kinh tế - hoặc là bị tống ra cửa (của sự tuyệt vọng). Cái cớ của họ là để “cứu đồng euro”. Điều làm cho nó trở nên nực cười là Đức chẳng hề quan tâm chút nào nếu Hy Lạp vỡ nợ và Grexit (Hy Lạp rời khỏi đồng tiền chung Châu Âu) là điều không tránh khỏi.

Và mặc dù Liên minh Châu Âu hoạt động như một gã khổng lồ vụng về, vẫn khó mà hiểu được việc những trí thức bình thường có uy tín như Jurgen Habermas đi phê phán đảng Syriza là “theo chủ nghĩa dân tộc” và ca ngợi chủ tịch ECB Mario Draghi, cậu bé vàng của Goldman Sachs.

Chờ đợi Diogenes

Cuộc trưng cầu dân ý ngày 5 tháng 7 không chỉ là người dân Hy Lạp quyết định họ có chấp nhận hay từ chối những khoản tăng thuế và cắt giảm lương hưu khổng lồ (ảnh hưởng rất nhiều người hiện đã ở dưới mức nghèo chính thức); điều kiện tiên quyết mà Bộ Ba đưa ra để rót thêm tiền cứu trợ, điều kiện mà nhiều bộ trưởng trong chính phủ Hy Lạp gọi là “biện pháp man rợ”. Chúng ta có thể lập luận rằng câu hỏi thích hợp hơn cho cuộc trưng cầu dân ý ngày 5 tháng 7 là “Hy Lạp sẽ chịu giày xéo đến mức nào để được ở lại với đồng euro?”

Thủ tướng Tsipras và Bộ trưởng Tài chính Varoufakis đã lật đổ hoàn toàn những tin đồn dai dẳng rằng họ sẽ chấp nhận bất kỳ sự sỉ nhục nào để được ở lại trong khu vực đồng euro. Điều đó chỉ làm giới cầm quyền kinh tế - chính trị của Đức, từ Người Đàn bà Thép Merkel cho đến Bộ trưởng Tài chính Schauble, trở nên cực đoan hơn. “Bí mật” mà họ không hề giấu giếm là họ muốn tống khứ Hy Lạp ra khỏi đồng euro ngay bây giờ.

Và điều đó đang khiến khá nhiều người Hy Lạp - những người vẫn còn tin vào lợi ích của cái được coi là ngôi nhà tài chính chung - từ từ bắt đầu chấp nhận chuyện Hy Lạp rời khỏi đồng tiền chung Châu Âu. Với cái đầu ngẩng cao.

ECB vẫn chưa dùng đến biện pháp hạt nhân - làm sụp đổ hoàn toàn ngành ngân hàng Hy Lạp. Nhưng bằng cách cắt khoản Hỗ trợ Thanh khoản Khẩn cấp (ELA) cuối tuần vừa rồi, họ gián tiếp làm mọi thứ sẽ sụp đổ nếu hàng triệu người Hy Lạp quyết định rút hết tiền tiết kiệm của họ vào đầu tuần, trước cuộc trưng cầu dân ý.

Ngân hàng Trung ương Hy Lạp đã nhấn mạnh trong một thông cáo: “như một thành viên của hệ thống euro, họ sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để đảm bảo sự ổn định tài chính cho công dân Hy Lạp trong hoàn cảnh khó khăn này”. Điều này ngụ ý sẽ có giới hạn khắt khe về việc rút tiền khỏi ngân hàng nhằm cho phép Hy Lạp sống sót đến ngày trưng cầu dân ý.

Tuy nhiên, không ai biết điều gì sẽ xảy ra sau ngày 5 tháng 7. Grexit là một khả năng lớn. Nhìn xa hơn nữa, có vẻ như bản thân các tổ chức Châu Âu đang đổ dầu vào ngọn lửa cuối cùng có thể thiêu trụi cả khu vực Châu Âu - hậu quả trực tiếp của sự sốt sắng của họ trong việc thiêu sống người dân Hy Lạp.

Những gì Hy Lạp - cái nôi của nền văn minh Phương Tây - đã cho thế giới thấy đủ để khiến cho các công dân của họ tự hào. Không gì bằng một liều thuốc dân chủ khiến vị thần của chủ nghĩa tài chính tân tự do phát điên lên.

Chúng ta có thể dựng lại câu chuyện thời hiện đại về Diogenes, nhà triết học không nhà cửa đầu tiên, người cầm cây đèn đi tìm một người trung thực (tại Brussels? Berlin? Frankfurt?) và không bao giờ tìm thấy ai. Nhưng thay vì gặp gỡ người nổi tiếng nhất thời đó - Alexander Đại Đế - chúng ta hãy tưởng tượng một cuộc gặp gỡ khác khi Diogenes thời hiện đại của chúng ta đang nằm sưởi nắng tại Athens.

“Ta là Wolfgang Schauble, chúa tể tài chính Đức.”

“Tôi là Diogenes, nhà triết học.”

“Có ơn huệ gì ta có thể ban cho người?”

“Có. Đừng che ánh nắng của tôi.”

Nhận xét:

Các chính trị gia châu Âu có vẻ có vấn đề đặc biệt với trưng cầu dân ý, biểu hiện cao nhất của dân chủ, từ Crimea năm ngoái cho đến Hy Lạp năm nay. Chỉ điều đó thôi cũng đủ để bất cứ ai nhận ra bộ mặt thật của họ. Sự thật là những từ như tự do, dân chủ, toàn cầu hóa đã bị bóp méo đến mức chúng hoàn toàn không còn ý nghĩa ban đầu nữa.

Trong tuần lễ căng thẳng này, giới cầm quyền Châu Âu sẽ sử dụng mọi thủ đoạn để phá cuộc trưng cầu dân ý dân chủ này. Giới truyền thông phương Tây sẽ tiến hành mọi hình thức dọa dẫm, khủng bố tinh thần người dân Hy Lạp. Dưới đây là tình hình thực sự hiện nay trong Hy Lạp mình nhận được từ người bạn biết tiếng Hy Lạp và có người thân tại đó:

• Người dân có thể rút tiền từ máy ATM 60 euro mỗi ngày cho mỗi người.
• Khách du lịch và người nước ngoài tại Hy Lạp có thể rút bao nhiêu tùy ý cho đến giới hạn của ngân hàng họ.
• Giao thông công cộng miễn phí cho tất cả mọi người.
• Hiệp hội Y tế Athens tuyên bố họ cung cấp dịch vụ y tế miễn phí cho tất cả mọi người đến thứ hai tới. Các thành phố khác cũng có những tuyên bố tương tự.
• Tình hình tại Hy Lạp không đến mức đen tối như giới truyền thông đưa tin. Người dân lo lắng, nhưng không hề hoảng loạn. Cuộc sống vẫn diễn ra tương đối bình thường. Và điều quan trọng nhất là đa số người dân rất quyết tâm. Và như lời một người nói: "Chúng tôi sẽ cho bạn thấy dân chủ thực sự, và hy vọng sẽ thực hiện bước đầu tiến tới những thay đổi thực sự."